Αρχαιολογικό πάρκο Μακεδονικών Τύμβων στο Ωραιόκαστρο

 του Ηλία Σπυριδωνίδη

Το Ωραιόκαστρο είναι ίσως ο μοναδικός Δήμος στην Ελλάδα που δεν έχει έστω και ένα Μουσείο. Πρόκειται φυσικά για μια ακόμη θλιβερή πρωτιά, ειδικά της τελευταίας διοίκησης, η οποία έκλεισε σε αποθήκη τα εκθέματα του στοιχειώδους Λαογραφικού τοπικού Μουσείου που υπήρχε. Όλα αυτά συμβαίνουν σε ένα Δήμο, ο οποίος έχει τεράστιο αρχαιολογικό πλούτο χάρη κυρίως στη Λητή, μια από τις αρχαιότερες και σπουδαιότερες πόλεις της Μακεδονίας. Είναι πράγματι άξιο απορίας πως είναι δυνατόν να μην έχει αξιοποιηθεί η μοναδικής σπουδαιότητας πολιτιστική κληρονομιά του Ωραιοκάστρου. Ορισμένα από τα σημαντικότερα μνημεία και αξιοθέατα της αρχαίας μακεδονικής κληρονομιάς της περιοχής είναι ενδεικτικά τα εξής:

- Η αρχαία Λητή, μια από τις σημαντικότερες πόλεις της Μακεδονίας (με συνεχή κατοίκηση από το 3.000 π.Χ.).

- Η κοιλάδα των αρχαίων Μακεδονικών Τύμβων, η οποία αποτελείται από τους: τάφο Μακρίδη, οι έξι κιβωτιόσχημοι τάφοι από τους οποίους προέρχονται οι μοναδικής σημασίας: ο πάπυρος και ο κρατήρας του Δερβενίου, ο μακεδονικός τάφος Γ, ο μονοθάλαμος κεραμοσκεπής τάφος, ο μακεδονικός τάφος ΙΙΙ, κ.α.

- Το αρχαιότερο βιβλίο της Ευρώπης, ο πάπυρος του Δερβενίου, βρέθηκε το 1962 σ’έναν από τους παραπάνω τύμβους. Εξαιτίας της ταφικής πυράς, τα γραφόμενα στον πάπυρο διατηρήθηκαν μέχρι σήμερα, ενώ αποτελεί έναν από τους ελάχιστους παπύρους που διασώζονται σε ευρωπαϊκό έδαφος, λόγω της ευαισθησίας τους στην υγρασία. Ο πάπυρος του Δερβενίου εντάχθηκε το 2015 στον διεθνή κατάλογο του προγράμματος της Unesco «Μνήμη του κόσμου».

- Το μοναδικό ψηφιδωτό του θεού Εχέδωρου στο Παλαιόκαστρο, στην αρχαία μακεδονική αγροικία.

- Νομισματοκοπείο και νομίσματα της αρχαίας Λητής.

- Ο κρατήρας του Δερβενίου, ο οποίος φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

                     

- Το ιερό της Δήμητρας και της κόρης στη Λητή, κ.α. 

Όσον αφορά τους τύμβους του Δερβενίου, σύμφωνα με την Εφορεία Αρχαιοτήτων οι αρχαιολογικές εργασίες επαναλήφθηκαν «εκ νέου το 2012 με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2007-2013 (Προϋπολογισμός έργου: 1.185.000 €). Το έργο αφορούσε την προστασία του ταφικού συνόλου (τάφος - αρχαίος δρόμος) και του κατακόρυφου ανασκαφικού πρανούς του τύμβου από τα όμβρια, τη δομική αποκατάσταση της καμάρας του προθαλάμου, την αναστήλωση των κατεστραμμένων όψεων, τη συντήρηση των τοιχογραφιών και την ανάδειξη του μνημείου, καθώς και την ολοκλήρωση της ανασκαφής του αρχαίου δρόμου (υπεύθυνη ανασκαφής Σ. Πρωτοψάλτη, αρχαιολόγος). Οι εργασίες υλοποιήθηκαν με αυτεπιστασία και ολοκληρώθηκαν το 2015».

Επομένως, η δημιουργία ενός πρότυπου αρχαιολογικού πάρκου είναι επιτακτική ανάγκη για την ανάδειξη, προβολή και αξιοποίηση των μνημείων και των ευρημάτων όχι μόνο προς όφελος επισκεπτών και τουριστών (που από μόνο του είναι ένα θετικό γεγονός), αλλά και χρέος απέναντι στη μοναδική αρχαία μακεδονική κληρονομιά μας. Πάνω απ’όλα όμως αποτελεί υποχρέωση μας απέναντι στη νέα γενιά, στους μαθητές του Δήμου Ωραιοκάστρου αλλά και της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι μέσα από κατάλληλα σχεδιασμένα εκπαιδευτικά προγράμματα θα επωφελούνται γνωρίζοντας βιωματικά την ιστορία του τόπου και των προγόνων τους.

Ο Πέτρος Αταμιάν και οι υποψήφιοι του συνδυασμού «Μαζί για τον τόπο μας», ως ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι σε θέματα που αφορούν τα παιδιά και τους νέους θεωρούμε υποχρέωση μας να υλοποιήσουμε έναν αρχαιολογικό περίπατο – πάρκο πρότυπο στους Μακεδονικούς τύμβους Δερβενίου και ένα Μουσείο που να αφηγείται την μακραίωνη ιστορία του τόπου μας.

Για περισσότερες πληροφορίες για τους Τύμβους:

http://macedoniantombmacridybey.culture.gr/mnimeia/